Wstrząs

WSTRZĄS(szok)- jest to dysproporcja między zapotrzebowaniem a zaopatrzeniem w tlen poszczególnych narządów na skutek niewydolności krążenia. To stan, który zagraża bezpośrednio życiu.

Wyróżniamy 3 rodzaje wstrząsów:

1. hipowolemiczny,
2. kardiogenny,
3. przywspółczulno-naczyniowy.

Wstrząs hipowolemiczny- spowodowany jest zmniejszeniem się ilości krwi krążącej.

PRZYCZYNY:

• utrata krwi w wyniku krwotoku wew. lub zew.
• utrata osocza (oparzenia),
• utrata wody i elektrolitów (odwodnienie).

 OBJAWY:

Wyróżnia się dwie fazy:

FAZA I:

• bladość,
• uczucie zimna,
• przyśpieszony oddech i tętno, spada ciśnienie krwi,
• sinica (kolejno sinieją: paznokcie, usta, czubek nosa, małżowina uszna),
• zaburzenia psychiczne,

FAZA II:

• zmiana wyglądu skóry (barwa szaro-żółta),
• apatia,
• tętno i oddech nieregularne, ciśnienie obniża się.

Wstrząs kardiogenny- spowodowany zmniejszeniem się wydolności pracy serca.

PRZYCZYNY:

• zawał serca,
• zator dużych tętnic (np. płucnej).

OBJAWY:

• ból w klatce piersiowej za mostkiem
• nieżyt żołądka przy zawale ściany tylnej,
• bladość,
• skóra pokryta lepkim zimnym potem,
• duszność (zastój krwi w żyłach)
• strach przed śmiercią.

Wstrząs przywspółczulno – naczyniowy (zapaść)- spowodowany nagłym powiększeniem się łożyska naczyniowego, przy niezmienionej ilości krwi krążącej. Naczynia się rozszerzają i spada ciśnienie krwi.

PRZYCZYNY:

a) wadliwa regulacja przez układ nerwowy (gdy występuje nadmierna aktywizacja nerwu błędnego),

Aktywizacja spowodowana jest:

• bardzo silnym bólem,
• zadziałaniem bardzo wysokiej lub bardzo niskiej temperatury,
• bardzo silny strach lub przerażenie,

b) zatrucia,

c) nadmierne reakcje alergiczne (wstrząs anafilaktyczny).

PRZEBIEG WSTRZĄSU:

I- wstrząs wyrównany- do krwi wrzucana jest adrenalina, która powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych mózgu z jednoczesnym zwężeniem naczyń krwionośnych skóry, mięśni, trzewi i częściowo nerek (centralizacja krążenia). Występuje przyśpieszenie pracy serca i przyśpieszony oddech.

II- wstrząs niewyrównany- narasta niedotlenienie tkanek i narządów organizmu. Prowadzi to do zatrucia i zniszczenia narządów biorących udział w funkcjonowaniu procesów życiowych.

POMOC DORAŹNA PRZY WSTRZĄSACH:

• ułożyć w pozycji na plecach i usunąć przyczynę wstrząsu,
• przez okres 1min. Układamy osobę w pozycji scyzorykowej. Nie korzystamy z tej pozycji przy wypadku,
• ochrona przed utratą ciepła (ciepło okryć),
• zakaz podawania czegokolwiek doustnie,
• opieka psychiczna (być przy poszkodowanym).