Kolano kinomana

Budowa stawu kolanowego

Kolano składa się z trzech części / przedziałów / stawów:

- staw rzepkowo-udowy - znajduje się pomiędzy rzepką a przednią częścią powierzchni stawowej kości udowej,

- przedział przyśrodkowy -  który jest utworzony przez wewnętrzną część kości udowej i piszczelowej,

- przedział boczny - zewnętrzna połowa kolana pomiędzy kością udową i piszczelową.

„Kolano kinomana” to dysfunkcja stawu rzepkowo- udowego. Zasadę działania tego stawu możemy porównać do liny przewieszonej przez bloczek, przy czym bloczkiem jest przednia powierzchnia kości udowej, a liną mięsień czworogłowy oraz rzepka wraz ze swoim więzadłem.

Biomechanika

Staw ten przenosi największe obciążenia ze wszystkich stawów, w przeliczeniu na jednostkę powierzchni. Obliczono, że obciążenie w tym stawie może przekraczać dwunastokrotnie ciężar ciała człowieka! Jest ono szczególnie duże w czasie wykonywania: przysiadów, podczas aerobiku, czy np. gry w squash’a. Zdrowe kolano bez problemu radzi sobie z takimi obciążeniami. Bywa jednak, że istnieją czynniki które doprowadzają do uszkodzenia powierzchni chrzęstnych w stawie rzepkowo – udowym.

Etiologia. Kiedy tak się dzieje?

Przyczyn jest bardzo wiele, a najczęstsze z nich to:

• brak równowagi mięśniowej (najczęściej osłabiona część przyśrodkowa mięśnia czworogłowego)przykurcze więzadłowe, które powodują, że rzepka przechyla się do boku jest nierównomiernie obciążana
• część boczna rzepki pracuje bardziej niż część przyśrodkowa – i zaczyna się szybciej zużywać, mówimy wówczas o zespole wzmożonego bocznego przyparcia w stawie rzepkowo-udowym.
• długotrwałe siedzenie ze zgiętymi kolanami (dlatego „kolano kinomana”, chociaż długotrwała jazda samochodem też może do tego predysponować) powoduje, że chrząstka jest uciskana cały czas w jednym miejscu i powstaje coś w rodzaju „odcisku” na chrząstce
• chodzenie na wysokich obcasach sprawia, że kolana nie jest wyprostowywane, nie ma więc fazy, kiedy rzepka nie jest dociskana do kości udowej. Chrząstka nie jest wówczas odżywiana i smarowana przez płyn stawowy i dochodzi do uszkodzeń.
• również budowa stawu kolanowego może predysponować do uszkodzeń w stawie rzepkowo-udowym. Jest to boczne ustawienie przyczepu więzadła rzepki na kości piszczelowej, przez co rzepka jest „ściągana” do boku w czasie normalnego funkcjonowania. Uszkodzona powierzchnia chrząstki traci swoją idealną gładkość (można ją porównać do białka jajka ugotowanego na twardo), staje się chropowata, szorstka

Objawy:

• trzeszczenie,
• chrobotanie wewnątrz kolana, szczególnie nasilone w czasie wykonywania przysiadu
• ból pojawia się z przodu kolana lub po bocznej stronie rzepki, głównie podczas zgięcia

Leczenie:

W większości przypadków wcześnie wykrytych, wystarczająca jest odpowiednia rehabilitacja pod okiem doświadczonego terapeuty.Polega ona na odpowiednim rozciąganiu oraz wzmacnianiu mięśni.

Należy unikać wszelkich sytuacji, w których obciążenie w stawie jest zwiększone:

• przysiadów,
• wchodzenia po schodach,
• aerobiku,
• pływania „żabką”

            Terapię można wspomóc odpowiednimi lekami wpływającymi na regenerację chrząstki oraz lekami przeciwzapalnymi. Najważniejsze są jednak konsekwentne samodzielne ćwiczenia w domu zadane przez fizjoterapeutę. Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi zamierzonych rezultatów, można rozważyć interwencję chirurgiczną. Rozległość zabiegu może być różna. Wykonuje się artroskopię, w czasie której można wygładzić uszkodzone powierzchnie chrzęstne i przeciąć struktury przyciągające rzepkę do boku.

W przypadku uszkodzeń wynikających z bocznego ustawienia przyczepu więzadła rzepki należy przyczep przesunąć w stronę przyśrodkową, wyrównując w ten sposób rozdział obciążeń w stawie rzepkowo-udowym.

Leczenie

Kontynuacją leczenia po każdym rodzaju leczenia chirurgicznego jest intensywna rehabilitacja trwająca w granicach sześciu miesięcy.